czwartek, 27 stycznia 2022

28 stycznia - Dzień Piszczałek i Fujarek

 

 28 stycznia wypada Dzień Piszczałek i Fujarek

 

Piszczałki i fujarki to jedne z instrumentów ludowych, które są najbardziej znane i lubiane wśród plemion i ludów, niezależnie od ich pochodzenia. 

Instrumenty te, które wykonywane były w Polsce, najczęściej do ich produkcji wykorzystywane było drewno lipowe. 

W grze na piszczałkach czy fujarkach bardzo ważna jest zarówno technika, jak i siła płuc. 

Współcześnie można spotkać się kilkoma różnymi modyfikacjami fujarek: fujara bezotworowa, postna, sałaśnikowa, słacka oraz wielkopostna. 

Jednymi z najbardziej znanych artystów, którzy w swoich utworach wykorzystują muzykę to m.in. Golec uOrkiestra, Anna Maria Jopek czy Jennifer Lopez. 

Fletnia pana to przykład instrumentu, który składa się z kilku bądź kilkunastu złączonych ze sobą piszczałek.

 


poniedziałek, 24 stycznia 2022

środa, 22 grudnia 2021

Tradycyjne potrawy wigilijne na Śląsku


 

Tradycja 12 potraw wigilijnych, mimo iż na Śląsku znana, to ponad połowa dań w menu jest charakterystyczna tylko dla regionu leżącego na południu kraju. Jakie są najpopularniejsze potrawy wigilijne na górnym Śląsku?

·  Makówki

To bezsprzecznie jedno z najpopularniejszych dań wigilijnych regionu śląskiego. Prosty deser na wigilię, któremu trudno się oprzeć. Najważniejszymi składnikami makówek są: mak, bakalie, miód oraz namoczona w mleku bułka tarta.

·  Żurek gotowany na rybich głowach

Śląski żur to jedno z najważniejszych dań w tradycyjnej kuchni regionu zaraz obok rolady z modrą kapustką. Jego bożonarodzeniowa wersja przygotowywana jest z rybich głów.

·  Moczka

Typowa śląska potrawa wigilijna przygotowywana na bazie piernika, bakalii oraz ciemnego piwa. Staropolska legenda głosi, że moczka powstała w procesie próby zagospodarowania niewykorzystanego ciasta piernikowego.

·  Siemieniotka

Siemieniotką nazywana jest zupa konopna, której głównym składnikiem są nasiona siemienia konopnego. Mimo iż nie jest już tak popularna, jak kilkadziesiąt lat temu, to w niektórych domach nadal serwuje się ją jako wigilijne pierwsze danie – zamiast barszczu z uszkami.

·  Kartofle

Kult ziemniaka w Polsce znany jest nam wszystkim nie od dziś. Przywiązanie Ślązaków do kartofli jest tak duże, że stanowią obowiązkową pozycję wśród 12 potraw wigilijnych.

·  Panczkraut

Czyli dukane ziemniaki (tłuczone) wymieszane z kiszoną kapustą. Danie przypomina nieco popularną kapustę z grochem. Często przygotowywane na wigilijny stół zamiast klasycznych kartofli, jako dodatek do pozostałych dań.

wtorek, 21 grudnia 2021

Tradycje świąteczne

 


KOLACJA WIGILIJNA:

Tradycyjnie dniem poprzedzający Boże Narodzenie i kończącym okres adwentu jest Wigilia Bożego Narodzenia. Dawniej stanowiła ona przygotowanie do świąt, ale po reformie kalendarza stała się ich częścią. W tym dniu sprzątano domy oraz dekorowano je snopami zboża, które ustawiano w kątach pokoi. Miały symbolizować pomyślność i dostatek. Ponadto domy ozdabiano iglastymi gałązkami zwanymi podłaźniczkami, które umieszczano w różnych miejscach. Zwyczaj ubierania choinki pojawił się w Polsce dopiero w XVIII wieku i przywędrował z Niemiec. W liturgii kościelnej, zgodnie z postanowieniami II Soboru Watykańskiego, Boże Narodzenie rozpoczynają odprawiane w wigilię nieszpory. W Polsce ten czas liczy się od zapadnięcia zmroku i pojawienia się na niebie „pierwszej gwiazdki”. Jest to symboliczne nawiązanie do Gwiazdy Betlejemskiej zwiastującej narodziny Jezusa, którą według Biblii ujrzeli na niebie Trzej Królowie. Wieczerzę, jak każe obyczaj postną, rozpoczyna się modlitwą i czytaniem fragmentu Ewangelii Mateusza lub Ewangelii Łukasza w części dotyczącej narodzin Jezusa. Potem uczestnicy wieczerzy wzajemnie przełamują się opłatkiem, jednocześnie składając sobie życzenia. Na stole przykrytym białym obrusem z wiązką sianka pod spodem, ustawia się o jedno nakrycie więcej niż wynosi liczba zgromadzonych osób. Dodatkowe miejsce przy stole wigilijnym przeznaczone jest dla niezapowiedzianego gościa lub nieobecnej, bliskiej osoby. W tym dniu bowiem nikt nie powinien być sam.

 

OPŁATEK:

Najważniejszym momentem wieczerzy wigilijnej jest wspólne dzielenie się opłatkiem i składanie sobie życzeń. Ten zwyczaj stanowi odniesienie do Ostatniej Wieczerzy i dzielenia się Jezusa chlebem z uczniami. W tradycji kościelnej opłatek jest pozostałością po starochrześcijańskich eulogiach, czyli specjalnych chlebach składanych na ołtarzu. Były one symbolem miłości i jedności chrześcijan oraz symbolem zjednoczenia z Bogiem. Później cechy te przejął opłatek wigilijny, który ostatecznie upowszechnił się w Polsce na początku XX wieku.

 


czwartek, 23 września 2021

23 WRZEŚNIA - Dzień Spadającego Liścia

 

Pomysłodawcą Dnia Spadającego Liścia jest Jerzy Szewczyk, który słusznie zauważył, że jesienią brakuje wesołych, optymistycznych świąt, jak choćby wiosną. 23 września nie należy więc ze łzami żegnać lata, ale radośnie powitać nową porę roku.

 

Co robić w Dniu Spadającego Liścia:

  • niech uczniowie zbierają liście i ze swoimi nauczycielami uczą się, z jakich drzew pochodzą
  • niech wszyscy wręczają sobie liście lub ich pęki - z życzeniami
  • niech dorośli ozdabiają liśćmi swoje domy czy miejsca pracy 
  • przygotujmy liście z papieru, napiszmy na nich życzenia lub wiersz i obdarujmy Tych, których kochamy, lubimy...
  • sobota, 22 maja 2021

    22 MAJA- DZIEŃ PRAW ZWIERZĄT

     

    22 maja 1997 roku największa kampania obywatelska na rzecz praw zwierząt w naszym kraju zorganizowana przez Klub Gaja zakończyła się sukcesem. Parlament uchwalił ustawę o ochronie zwierząt . Na pamiątkę tego wydarzenia obchodzimy Dzień Praw Zwierząt.